Heeft de advocatuur zijn langste tijd gehad?

LegalTech is de trend die de juridische wereld - en dan met name de advocatuur - zal veranderen. Dat is ondertussen zeker.

Daarom is een onderzoek naar de huidige stand van zaken binnen de LegalTech markt uitgevoerd om aan de hand hiervan een voorspelling te doen hoe de juridische markt zich de komende jaren zal ontwikkelen. Uiteraard wordt ook de visie op de conservatieve houding van de Orde van Advocaten in Nederland belicht. Want conservatief is de Orde. Slechts enkele initiatieven voor advocaten worden toegestaan door de dekens. Een van de bekendste LegalTech startups in Nederland - LegalSpot.nl - is er daar één van.

Vergelijking met Uber

Uber heeft geprobeerd om de Nederlandse taximarkt wakker te schudden en dat is ze goed gelukt. Niet zonder slag of stoot, want het illegaal verklaarde model UBER pop heeft het niet gehaald. De cijfers over de groei van UBER liegen er niet om, ware het niet dat de weg naar werelwijde groei gepaard gaat met enorme verliezen.

Terug naar LegalTech: hier is in Nederland al jaren veel om te doen. Dit begon met rumoer binnen het notariaat waarbij het betalen van een leadvergoeding niet mogelijk leek. Nadat grote partijen zich gingen mengen werd dit losgelaten en konden notarissen in Nederland vrijuit gebruik maken van marketing. Ook in de financiële wereld van bedrijfsovernames is veel te doen geweest over modernisering en automatisering van de bedrijfstak. Hier heet dat FinTech.

Sinds 2013 is ook de advocatuur onderhevig aan technologische ontwikkelingen. Eindelijk zou je bijna zeggen. Want advocaten mogen officieel al reclame maken sinds 1989, in de praktijk blijkt dat lastiger dan men denkt. Niet omdat advocaten niet aan marketing doen - omdat ze bijvoorbeeld ouderwets zouden zijn - maar omdat ze hierin lijken te worden gedwarsboomd.

Welke LegalTech initiatieven zijn nu in opkomst en waarom?

LegalTech in Nederland is pas de laatste jaren van de grond gekomen met de komst van vergelijkingswebsites die particulieren en bedrijven de mogelijkheid bieden om diensten van advocaten te vergelijken en om eenvoudiger in contact te treden met advocaten. De markt voor de advocatuur moest worden opengebroken en dat lijkt nu te gebeuren. De Orde van Advocaten is er sinds enkele maanden ook uit welke juridische initiatieven zij hierbij toelaatbaar achten en welke niet.

Naast het vergelijken van advocaten is een trend zichtbaar waarbij bedrijven ondersteuning wil bieden aan advocatenkantoren. Zo is het sinds enige tijd mogelijk voor advocaten om voor lichter juridisch werk studenten in te zetten en kunnen ze tegenwoordig via slimme software ook veel eenvoudiger bepalen wat een opdracht kost en oplevert.

Combinatie van bovengenoemde mogelijkheden biedt de moderne advocaat de kans te combineren zonder dat keuzes hoeven te worden gemaakt. Zo kunnen advocaten meer cliënten aantrekken doordat ze beter bereikbaar worden via vergelijkingssites en wordt de eigen dienstverlening door inzet van studenten goedkoper. Resultaat is dat meer werk worden verzet voor een lager tarief. Een vicieuze cirkel die niet per definitie groei hoeft te betekenen.

Na een marktonderzoek kan worden geconcludeerd dat er 5 soorten LegalTech startups te onderscheiden zijn in Nederland, te weten:

1. Robotisering
2. Marktplaats en vergelijkingsplatform
3. Legal generator
4. Online dienstverlening
5. Ondersteuning voor advocaten

Is robotisering een gevaar voor de advocatuur?

Robotisering is een woord dat deze zomer trending was binnen de internationale advocatuur. In het buitenland kreeg de ene na de andere robot het voor elkaar om met succes bezwaar te maken tegen tienduizenden tot honderdduizenden parkeerboetes.

Deze stappen zorgen langzaam maar zeker voor een kentering in de markt en kan uiteindelijk voor een kaalslag zorgen onder kleine én grote advocatenkantoren. Dit klinkt ernstig, maar advocaten mogen bijvoorbeeld niet betalen voor reclame zoals ieder ander bedrijf dat wel kan: op basis van No Cure No Pay.

De beperking die de gedragsregels van de Orde van Advocaten in Nederland met zich meebrengt zorgt ervoor dat jonge startende advocaten die als eenpitter beginnen grote honger hebben naar handel, maar deze trek niet kunnen stillen. Bijvoorbeeld omdat ze bijna wel verplicht worden om een te duur abonnement af te nemen om leads te verkrijgen. Betalen per succesvolle opdracht mag namelijk (nog) niet van de Orde van Advocaten.

Hiermee lijken de dekens in Nederland op de juiste weg om hun markt te beschermen. Realiteit is echter dat ze de markt eerder openbreken en hun terughoudendheid verdere automatisering in de hand werkt. Niet erg natuurlijk, maar wel iets om in de gaten te houden als advocaat. Hierbij

Bestaat de advocaat in 2018 nog?

Inmiddels is een incassorobot gepubliceerd en maakt advocaat Philip de Roos al enige tijd contracten voor bedrijven met zijn contracten generator. Een andere populaire website die voordelig en deels geautomatiseerd juridische brieven levert is Opzegtermijn.nl.

Betekent LegalTech dat advocaten juist meer handel krijgen of minder en kennen we de advocaat in 2018 nog als de partij die ons verdedigt in de rechtszaal of bedanken we advocaten voor de mooie contracten die zij nu voor ons hebben gemaakt, maar zijn deze in 2018 allemaal automatisch te genereren en hebben we de advocaat zoals we die in 2016 kennen niet meer nodig?

2016 en 2017 worden cruciaal voor de advocatuur. Ons onderzoek laat zien dat de advocaat nog een goede en belangrijke rol in de maatschappij kan vervullen in 2018 als zij vanaf nu op slimme wijze gebruik maakt van de juiste mix van tools die beschikbaar zijn in de LegalTech wereld.